Skip to main content.
18/10/2011

Οι έσχατες συνέπειες του "εκσυγχρονισμού" - άρθρο του Νίκου Παππά*

Οι τελευταίες σκιές της συμφωνίας της 21ης Ιουλίου εξαφανίζονται από τον δημόσιο διάλογο. Ο κ. Γιούνκερ δε, είπε ότι το κούρεμα θα είναι μεγαλύτερο του 50%. Αυτή ή δρομολογούμενη λύση σηματοδοτεί αυτό που επιτυχώς ως ΣΥΡΙΖΑ έχουμε χαρακτηρίσει «τέλος της αρχής της κρίσης», με την έννοια ότι οι μέχρι τώρα επιλογές λιτότητας και ακριβών δανείων κάθε άλλο παρά αποτρέπουν το «κούρεμα» του χρέους και τον φαύλο κύκλο της καταστροφής. Η κυβέρνηση, όμως, έχει εξαντλήσει κάθε απόθεμα λαϊκής νομιμοποίησης, κύρους και δυνατότητα διαπραγμάτευσης.

Αναζητούνται λοιπόν λύσεις απελπισίας. Ο κοινός παρονομαστής τους είναι η παράκαμψη της λαϊκής βούλησης που έχει εκφραστεί παντού: στους δρόμους, τις πλατείες το καλοκαίρι, σήμερα στην απεργία των ΜΜΕ, αύριο στην πανελλαδική απεργία της ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ. Η έντονη αποδοκιμασία των πολιτών ενάντια στο Μνημόνιο, την κυβέρνηση και το ξεπούλημα γενικεύεται. Γενικεύεται και η αγωνία των επιτελείων της τρόικας και της διαπλοκής για την απρόσκοπτη συνέχεια της καταστροφής.

Σενάρια συγκυβέρνησης ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. με ή χωρίς μνημονιακές τσόντες επανέρχονται ξανά και ξανά. Η ακροδεξιά προτείνει τον πρόεδρο του Αρείου Πάγου για πρωθυπουργό. Η εγχώρια διαπλοκή επιχειρεί να παρέμβει προωθώντας ανοικτά τη λύση Σημίτη σε ένα οικουμενικό σχήμα. Αν και αυτή η τελευταία πρόταση έχει ελάχιστες πιθανότητες να τελεσφορήσει, έχει μια σημασία να επισημάνουμε κάποια βασικά γεγονότα και συμπεράσματα από τη διακυβέρνηση του εκσυγχρονισμού. Μπορούμε έτσι να συμβάλουμε στην αποτίμηση μιας περιόδου η οποία σηματοδοτήθηκε από τη διόγκωση σειράς προβλημάτων των οποίων τις έσχατες συνέπειες βιώνουμε αυτό τον καιρό.

Η ανάδειξη του κ. Σημίτη στην αρχηγία του ΠΑΣΟΚ ήταν η απαρχή της συνολικής νεοφιλελεύθερης μετάλλαξης αυτού του κόμματος, η οποία ολοκληρώθηκε υπό την ηγεσία Παπανδρέου - Βενιζέλου.

Τον καιρό του εκσυγχρονισμού ήταν που άρχισε να ξηλώνεται συστηματικά το πουλόβερ των εργασιακών σχέσεων, καθώς λανσαρίστηκαν έννοιες όπως «απασχολήσιμος» και «ευελφάλεια»... Στρώθηκε το ιδεολογικό και πολιτικό έδαφος, ούτως ώστε να φτάσουμε σε μια κατάσταση όπου μόνο η μειοψηφία των μισθωτών έχουν σταθερές και μόνιμες σχέσεις εργασίας, ενώ ταυτόχρονα οποιοδήποτε ποσοστό ανεργίας γίνεται ανεκτό.

Τον καιρό του εκσυγχρονισμού ξεκίνησε τόσο το ψαλίδισμα των ασφαλιστικών δικαιωμάτων όσο και η ανοιχτή εμπλοκή των λαϊκών αποταμιεύσεων και των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων στο Χρηματιστήριο. Για να φτάσουμε στα δομημένα ομόλογα επί «νέας διακυβέρνησης» και στη σφαγή των ασφαλιστικών ταμείων μέσω του επικείμενου κουρέματος σήμερα.

Τον καιρό του εκσυγχρονισμού ήταν που η μεγάλη υπόσχεση της τακτοποίησης των δημοσιονομικών αποδείχθηκε φενάκη, που εκτόξευσε το δημόσιο χρέος από τα εκατό δισ. στα εκατόν ογδόντα. Τον καιρό του εκσυγχρονισμού ήταν που η ανάπτυξη, πρωτόγνωρη για τα ελληνικά δεδομένα, δεν έγινε κοινωνικό απόθεμα, αλλά ιδιωτικά χρέη για τους πολλούς και αποθησαυρισμός, καταθέσεις και σαλέ στην Ελβετία για τους έχοντες και κατέχοντες.

Τον καιρό του εκσυγχρονισμού ήταν που η επαγγελία για καταπολέμηση του πελατειακού κράτους εξελίχθηκε σε ευνοιοκρατία των ολίγων, ημετέρων και διαπλεκόμενων, ενώ η διαφθορά ήταν εφαπτόμενη του γραφείου του πρωθυπουργού. Τον καιρό του εκσυγχρονισμού ήταν που οι σύγχρονοι ολιγάρχες καπάρωσαν τους δρόμους για να φτάσουν τώρα, στον καιρό της κρίσης, να θέλουν να καπαρώσουν τη διαχείριση των σκουπιδιών, του νερού και τον ορυκτό πλούτο.

Αυτό το σημείωμα δεν αποτελεί προσωπική κριτική στον κ. Σημίτη, διότι τα προαναφερθέντα δεν ήταν απλώς δικά του «λάθη». Ήταν συνειδητές επιλογές των τότε κυρίαρχων πολιτικών και οικονομικών δυνάμεων σε σχέση με τη στρατηγική ανάπτυξης του ελληνικού καπιταλισμού. Μια στρατηγική που έφτασε στα όριά της από κάθε άποψη.

Συνεπώς, κάθε λύση που θέλει να γιατρέψει τις καταστροφικές «έσχατες συνέπειες του εκσυγχρονισμού» πρέπει να υπερβαίνει τις παραπάνω νεοφιλελεύθερες συντεταγμένες και να διδάσκεται από το σχετικά πρόσφατο οικονομικό παρελθόν.

Δυστυχώς, φαίνεται ότι οι ευνοημένοι της περασμένης περιόδου, είτε αυτοί είναι τραπεζίτες είτε εθνικοί εργολάβοι, δεν καταλαβαίνουν ότι είναι αδύνατον στη νέα κατάσταση να παίζουν τον ρόλο που έχουν συνηθίσει. Όχι μόνο γιατί το λέει η αριστερά. Αλλά γιατί τους έχει πάρει ο κόσμος χαμπάρι.

* Ο Ν. Παππάς είναι οικονομολόγος, μέλος της ΚΠΕ του ΣΥΝ

http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=645861